Prezent to element komunikacji niewerbalnej. To nie tylko gest sympatii lub grzeczności, ale przede wszystkim „zmaterializowana wiadomość” dla odbiorcy. Drobny upominek, zarówno w życiu towarzyskim jak i biznesowym, sprzyja budowaniu przyjaznych relacji i zacieśnia więzi.
Prezent idealny
Prezent nie powinien wywoływać poczucia zobowiązania! Idealnie, gdy jest spersonalizowany i wyjątkowy, a więc wynika ze znajomości osoby, którą obdarowujemy. Najcenniejszy podarunek to taki, którego wartość emocjonalna przekracza wartość materialną.
Prośba o wpłatę lub datek
Jeśli ktoś w ramach prezentu prosi o wsparcie akcji charytatywnej lub schroniska dla zwierząt, to nic nie stoi na przeszkodzie, by spełnić taką prośbę. Najlepiej w takiej sytuacji przygotować kartkę z napisem „Chętnie spełniłam/em twoje życzenie!” i wręczyć ją podczas uroczystości. Dołączanie dowodu wpłaty jest już natomiast niestosowne.
W sytuacji, gdy prezentem jest elektroniczny dostęp do e-booka lub inny upominek aktywowany kodem, wówczas przekazujemy kod dostępu wraz z listem przewodnim. Całość wkładamy do koperty i wręczamy ją z kwiatami lub czekoladkami.
Największa wpadka!
Największe faux pas jakie można popełnić w tej kwestii, to udawanie, że czyjeś życzenie zostało spełnione! Jak to w życiu bywa, kłamstwo lubi wychodzić na jaw. Musimy przyjąć, że osoba, która wyraża prośbę o wpłatę lub datek, śledzi dalsze losy instytucji, o której wsparcie prosi. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że dowiaduje się później, czy dzięki jej inicjatywie, ośrodek lub akcja zyskała dotacje.
Na ślub Aleksandry Kwaśniewskiej i Kuby Badacha przyjechało około 200 osób. Młoda para prosiła o to, by goście zamiast przywozić kwiaty, przekazali pieniądze na rzecz schroniska w podwarszawskim Celestynowie. Kilka dni po ślubie, zapytany o wpłaty dyrektor, przyznał, że żadne pieniądze na konto placówki nie wpłynęły.
Pamiętajmy, że kombinowanie czy ukrywanie prawdy zawsze zaburza dalsze relacje. Cierpi na tym nasza wiarygodność i obniża się stopień zaufania do nas.
Bez podtekstów
A jak to jest w sytuacjach biznesowych? Dawać, nie dawać, łapówka czy wyraz wdzięczności? We wszystkich kulturach na świecie obdarowywanie podarunkami jest wpisane w schemat postępowania. Należy tu jednak zadbać o to, by upominek nie budził żadnych podtekstów.
Bezpieczne podarunki w biznesie
Istnieje pula prezentów, której przypisuje się kategorię „bezpieczne”. Co to oznacza? Nie stanowią uchybień kulturowych, nie wywołują negatywnych emocji, odbierane są jako gest sprzyjający budowaniu relacji. Oto przykłady:
- eleganckie przybory do pisania (piękne pióro, wysokiej jakości długopis czy skórzany notes),
- dobrej jakości alkohol (wino, koniak, likier),
- artykuły spożywcze (szczególnie własnego wyrobu, np. konfitury, marynaty, miody zapakowane w piękny kosz),
- porcelana i wyroby ze szkła czy kryształu (uchodzą za prezenty bardzo eleganckie, szczególnie w krajach europejskich)
Obdarowując kogoś, kto reprezentuje inny kraj, dobrze jest pomyśleć o czymś, związanym z naszą rodzimą kulturą np. koronkowe serwety, torby zdobione ludowym haftem, albumy muzyczne polskich wykonawców.
W relacjach służbowych unikajmy wręczania prezentów o charakterze osobistym. To co ewentualnie wypada podarować, to elegancką apaszkę lub szal kobiecie, a mężczyźnie krawat.
Książka – najlepsza w relacjach osobistych!
Książka jest idealna w relacjach osobistych. Wypada jednak zorientować się jaką literaturę czyta obdarowywany. I tu sugestia, która dla wielu z was może być zaskoczeniem! Warto zwrócić uwagę na miejsce wpisywania dedykacji. Nie róbmy tego bezpośrednio na kartkach książki. Przyjmuje się bowiem, że do tego ma prawo jedynie autor. Napiszmy dedykację na osobnej kartce, którą dołączymy do egzemplarza.
Kwiaty – nie w każdej postaci
Kwiaty to jeden z najbardziej uniwersalnych pomysłów na prezent. Warto jednak wiedzieć jakie kwiaty wpisują się w zasady etykiety – zarówno towarzyskiej jak i biznesowej. Otóż najlepszym rozwiązaniem są kwiaty cięte! Kwiaty doniczkowe niosą ze sobą konieczność dalszej ich pielęgnacji, a zatem i dodatkowy obowiązek.
Wiązanka powinna mieć nieparzystą liczbę kwiatów, choć ta zasada przestaje obowiązywać, gdy decydujemy się na sporej wielkości wiązankę ze spersonalizowanym przekazem np. 60 róż z okazji urodzin. Wręczając kwiaty pamiętajmy, że to mała ceremonia. Po wejściu do czyjegoś mieszkania najpierw należy się rozebrać, zdjąć papier ochronny z kwiatów, odwrócić je łebkami do góry i dopiero, gdy znajdujemy się w pokoju, należy się przywitać i wręczyć kwiaty.
Gdy mężczyźnie towarzyszy kobieta, kwiaty powinien wręczyć mężczyzna. Jednakże, gdy odbiorcą kwiatów jest mężczyzna, to wiązankę lepiej jeśli wręcza kobieta. Nie ma jednak żadnych przeciwwskazań, by kwiaty wręczyć miała kobieta kobiecie czy mężczyzna mężczyźnie.
Warto również wiedzieć, że kolory i gatunki kwiatów mają swoją symbolikę. Język kwiatów dla młodego pokolenia staje się jednak coraz mniej czytelny. Jest to spowodowane tym, że floryści proponują nam oryginalne pomysły, które stopniowo zacierają utarte standardy.
Prezenty niewłaściwe
Oto przykłady prezentów, które uznaje się za niewłaściwe. Oznacza to, że spotykają się z największą liczbą negatywnych, choć niewyrażanych bezpośrednio, reakcji. Często również budzą negatywne podteksty i nie uwzględniają indywidualnych upodobań odbiorcy:
- Przedmioty wystroju wnętrz: obrazy, rzeźby, lampy (chyba, że mamy konkretną podpowiedź)
- Kosmetyki higieny osobistej
- Perfumy
- Biżuteria (wskazuje intymny stosunek)
- Bielizna (częsty dowód w sprawie o molestowanie)
- Krem przeciwzmarszczkowy, tabletki na odchudzanie, preparat antycellulitowy
- Białe kwiaty i czerwone róże (ze względu na ich symboliczne znaczenie)
Pieniądze zamiast prezentu
Zarówno w etykiecie towarzyskiej, jak i biznesowej, ten gest nie jest dobrze widziany.
Spróbujmy sobie przypomnieć na co wydaliśmy pieniądze, które ostatnio otrzymaliśmy w prezencie? Zwykle, otrzymane pieniądze szybko się rozchodzą i często nie potrafimy powiedzieć na co zostały spożytkowane.
Dawanie pieniędzy z czasem prowadzi do patowych sytuacji i wątpliwości związanych z kwotą, którą wypada lub nie wypada przekazać. Często też zaczynamy ścigać się z innymi. W przypadku ludzi zamożnych, taki prezent nie ma sensu. Z wiadomych względów, nie będzie on cieszyć się uznaniem odbiorcy.
Reguła regułą, ale czy jest wyjątek od tej zasady? Otóż jest! Pieniądze możemy podarować członkom rodziny. Jest to bowiem sytuacja, w której możemy ocenić konkretną okoliczność i zdecydować o słuszności takiego rozwiązania.
Jak przyjmować prezenty?
Kwiaty: Nie tłamsimy kilku bukietów w jednym wazonie, staramy się je wyeksponować, aby pokazać wdzięczność i zadowolenie.
Prezenty, upominki: w dobrym tonie jest rozwinięcie prezentów przy obdarowujących, gdy tylko przebieg uroczystości na to pozwala. Można krótko skomentować każdy prezent w uprzejmy sposób, by docenić ich gest.
Podczas uroczystości weselnych: prezenty dla państwa młodych przewożone są zwykle do domu weselnego i nie ma w zwyczaju ich rozpakowywanie przy gościach. Jednak warto by było po kilku dniach, aby nowożeńcy podziękowali telefonicznie, mailem lub osobiście.
Na wysokich szczeblach dyplomacji
Na wysokich szczeblach dyplomacji, kwestię prezentów i podarunków reguluje zwykle protokół dyplomatyczny. Podpowiada co możemy wręczać, czego unikać, co spotka się z uznaniem. Co może się zdarzyć gdy pominiemy protokół lub gdy nie dość należycie przygotujemy się na spotkanie z inną kulturą?
Da Hong Pao jest najdroższą herbatą na świecie. Kosztuje 1,2 mln dolarów za kilogram. Zbierana jest przez specjalnie tresowane małpy, które zbierają liście z czterech krzewów rosnących na szczycie skały w górach Wui. Rocznie produkuje się 100 g tej odmiany. Prezydent Stanów Zjednoczonych Richard Nixon, odwiedzając Chiny, otrzymał 50 g tej herbaty. Obraził się, uznając, ze został ośmieszony tak nikczemnym podarunkiem.
Ta opowieść jest dowodem na to, aby zasięgnąć informacji o kulturze miejsca, które planujemy odwiedzić.
Kiedyś Prezydent Francji François Hollande, podczas wizyty w Mali, otrzymał w prezencie wielbłąda. Zwierzę planowano umieścić w paryskim ogrodzie zoologicznym. Przekazano go jednej z malijskich rodzin, która miała się nim zaopiekować do czasu zorganizowania transportu. Niestety malijska rodzina zjadła go. Władze Mali, chcąc przeprosić za zaistniała sytuację, przekazały drugiego wielbłąda. Podkreślili, że drugi jest lepszy i lepiej wygląda.
Jak widać, sytuacja i tutaj wymknęła się spod kontroli. W tym przypadku, pomimo najlepszych intencji darczyńców, prezent pasował do sytuacji jak przysłowiowy garbaty do ściany.:)
